SWOT staat voor:
Strenghts - Sterkten
Weaknesses - Zwakten
Opportunities - Kansen
Threats - Bedreigingen
De sterke en zwakke punten betreffen de kenmerken van de kring en de huidige activiteiten en producten. Hierbij kijkt u dus "naar binnen".
De kansen en bedreigingen betreffen ontwikkelingen, gebeurtenissen en invloeden in de samenleving, waar de heemkundekring en de activiteiten van de kring mee te maken hebben. Hierbij kijkt u dus "naar buiten".
U kunt een SWOT-analyse doen met bestuurders en leden van de kring. Zo worden alle gezichtspunten met betrekking tot het functioneren van de kring verzameld. Het resultaat is een waardevolle bijdrage voor het uitzetten van de koers van de heemkundekring.
Voorbeelden SWOT-analyse
Sterkten zijn bijvoorbeeld:
- veel kennis in de organisatie
- leden zijn bereid om de handen uit de mouwen te steken
Zwakten zijn bijvoorbeeld:
- vooral samen bezig zijn en weinig activiteiten voor anderen
- iedereen doet het liefst wat hij zelf wil
Kansen zijn bijvoorbeeld:
- nieuwe leden door nieuwe activiteiten
- digitalisering en kennis beschikbaar stellen
Bedreigingen zijn bijvoorbeeld:
- mensen verhuizen vaker en hebben dus minder binding met de plaats waar ze wonen
- mensen hebben weinig tijd voor vrijwilligerswerk
Tips voor het organiseren van een SWOT-analyse
- Nodig iedereen ruim op tijd uit om deel te nemen en licht toe wat de bedoeling is
- Maak de groep niet groter dan ca. 15 personen
- Maak de bijeenkomst niet langer dan 2 uur
- Licht aan het begin de spelregels van de SWOT-analyse toe: vertrouwelijkheid, niet over mensen praten, niet in discussie gaan, respecteren van elkaars mening, verschillen in kennis accepteren, alleen eigen ervaringen/visies inbrengen.
- Behandel achtereenvolgens de sterkten, zwakten, kansen en bedreigingen. Geef ca. 10 minuten om opmerkingen op post-it's te schrijven (één opmerking per post-it); verzamel ze vervolgens en plak ze op een flip-overvel. Neem collectief de opmerkingen door, vraag elkaar indien nodig om verduidelijking.
Resultaten van de SWOT-analyse
Hoe gaat u om met de gesignaleerde sterkten en zwakten, kansen en bedreigingen? In onderstaande tabel is kort aangegeven welke actie het meest passend is in de verschillende situaties:
Sterkten en zwakten
Bij sterkten en zwakten kunt u denken aan de volgende aspecten van het werk bij een heemkundekring:
Activiteiten:
- Verzamelen van voorwerpen en documenten
- Presentatie in de heemkamer
- Tijdelijke tentoonstellingen
- Rondwandelingen/fietstochten
- Publicaties
- Onderzoek
Organisatie en proces:
- Beleid: doelen, te behalen resultaten en evaluatie
- Organisatie: taken en bevoegdheden van actieve leden, overlegstructuur, besluitvorming, interne communicatie
- Werkprocessen: overdraagbaarheid, afspraken, planningen, stroomlijning, evaluatie
- Huisvesting en hulpmiddelen: toegankelijkheid, logistiek, benodigdheden voor het uitvoeren van taken
- Externe communicatie: klantvriendelijkheid/gastvrijheid, PR en marketing
Kansen en bedreigingen
Bij kansen en bedreigingen kunt u denken aan bijvoorbeeld de volgende aspecten in de samenleving:
- digitalisering
- vergrijzing
- verhoging van de pensioenleeftijd
- toename van zorgtaken
- gemeentelijke herindelingen
Een handig hulpmiddel voor het systematisch aanduiden van kansen en bedreigingen in de omgeving is DESTEP-methode:
Demografische trends (bevolking: bijvoorbeeld samenstelling, opleidingsniveau, migratie)
Ecologische trends (omgang met het milieu)
Sociologische trends (levensstijlen: bijvoorbeeld familiestructuren, arbeidsethos)
Technologische trends (bijvoorbeeld technologie in het dagelijks leven)
Economische trends (conjunctuur: verandering in bestedingen)
Politieke trends (bijvoorbeeld de rol van de overheid in cultuur: terugtredend of inhoudelijk sturend)